Theo như mình tìm hiểu, chưa có quy định nào của pháp luật Việt Nam điều chỉnh về việc lấy tinh trùng người chết để thụ tinh nhân tạo. Do đó, đã tạo ra các luồng quan điểm khác nhau (xét về góc độ pháp luật và đạo đức) đối với vấn đề này. Cụ thể:
Quan điểm tán thành việc lấy tinh trùng của người đã chết (ở đây là người chồng) để thụ tinh nhân tạo: Để lấy tinh trùng từ tinh hoàn người mới mất, thời gian khuyến cáo là trong vòng 24 giờ (cá biệt, có thể trong vòng 36 giờ). Nếu tinh trùng lấy ra còn sống, có thể lưu trữ được trong vòng nhiều năm. Do đó, trong trường hợp người chồng mới mất, mà người vợ có nhu cầu lưu giữ tinh trùng để duy trì huyết thống thì vẫn có thể thực hiện được. Bởi vậy, đứng trên góc độ xã hội mà nói, việc này chẳng có gì sai cả, vì nó xuất phát từ nhu cầu của người sống muốn là muốn sinh con với người chồng đã mất.
Quan điểm không tán thành việc lấy tinh trùng của người đã chết để thụ tinh nhân tạo: Vì người có tinh trùng đã mất nên không thể hiện được ý chí đồng ý hay không đồng ý việc cho lưu trữ và thụ tinh từ tinh trùng của họ. Do đó, nếu lấy tinh trùng mà trước đó họ chưa đồng ý là đã vi phạm pháp luật.
Nếu giả sử được lấy tinh trùng của người đã chết để thụ tinh nhân tạo, thì đứa con được sinh ra sẽ gặp các vướng mắc về mặt pháp lý như sau:
Thứ nhất, về mặt con chung: Theo quy định tại Điều 88 của Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì:
"1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định"
Như vậy, nếu giả sử đứa con sinh ra sau 300 ngày thì sẽ như thế nào? Nó có được xác định là của người chồng đã mất hay không?
Thứ hai, về người thừa kế: Theo quy định của pháp luật thì người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Do đó, đứa con được sinh ra sau này có quyền thừa kế đối với tài sản mà người bố của nó để lại hay không?.
Và một vướng mắc là hiện tại, pháp luật Việt Nam cũng không cấm việc các bác sĩ hoặc cơ sở y tế thực hiện lấy tinh trùng hoặc trứng để trữ lạnh và thụ tinh sau này của người đã chết. Vậy việc lấy đó có bị xem là vi phạm hay không và hướng pháp nên đưa ra để giải quyết là gì?.
Đây là những vấn đề mà mình thật sự rất thắc mắc, mong các bạn xem qua và có thể đưa ý kiến, cũng như quan điểm của các bạn đối với những nội dung trên.
