Hiện nay, việc nhiều nhà đầu tư mà không thuộc cổ đông sáng lập muốn tham gia vào doanh nghiệp thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý các điều kiện được phép chuyển nhượng cổ phần để việc nhận chuyển nhượng cổ phần được xem là hợp pháp.
Chuyển nhượng cổ phần được hiểu như thế nào?
Chuyển nhượng cổ phần là việc một bên là cổ đông doanh nghiệp và bên còn lại là các tổ chức, cá nhân và cổ đông công ty có nhu cầu góp vốn vào doanh nghiệp hoặc mua thêm cổ phần thực hiện việc chuyển nhượng cổ phần theo những quy định của pháp luật mà không làm thay đổi vốn điều lệ. Việc chuyển nhượng cổ phần diễn ra thường xuyên qua lại tùy vào mục đích sử dụng cổ phần của cổ đông đó.
Điều này sẽ không là thay đổi cấu trúc vốn điều lệ của công ty cổ phần mà chỉ thay đổi chủ sở hữu số cổ phần đã được chuyển nhượng. Lưu ý, việc mua bán cổ phần chỉ áp dụng với Công ty cổ phần, vì chỉ có công ty cổ phần mới được phát hành cổ phiếu, thông qua hình thức này cổ phiếu sẽ định giá cổ phần cho người được chuyển nhượng.
Công ty cổ phần có thể trực tiếp bán cổ phần của mình cho người mua, người muốn mua cổ phần của công ty có thể mua trực tiếp khi công ty chào bán hoặc nhận chuyển nhượng từ cổ đông khác.
Trường hợp hạn chế chuyển nhượng cổ phần
Hiện hành, pháp luật có quy định cụ thể về việc chuyển nhượng cổ phần tại khoản 1, 2 Điều 127 Luật Doanh nghiệp 2020 phải được thực hiện như sau:
Theo nguyên tắc cổ phần được tự do chuyển nhượng. Tuy nhiên,trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 120 Luật Doanh nghiệp 2020 thì trong thời hạn 03 năm kể từ ngày đăng ký doanh nghiệp, cổ phần phổ thông của cổ đông sáng lập được tự do chuyển nhượng cho cổ đông sáng lập khác
Lưu ý: Đối với người không phải là cổ đông sáng lập nếu được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông thì được chuyển nhượng. Trường hợp này, cổ đông sáng lập dự định chuyển nhượng cổ phần phổ thông thì không có quyền biểu quyết về việc chuyển nhượng cổ phần đó.
Cuối cùng là theo Điều lệ công ty có quy định hạn chế chuyển nhượng cổ phần. Trường hợp Điều lệ công ty có quy định hạn chế về chuyển nhượng cổ phần thì các quy định này chỉ có hiệu lực khi được nêu rõ trong cổ phiếu của cổ phần tương ứng.
Việc chuyển nhượng được thực hiện bằng hợp đồng hoặc giao dịch trên thị trường chứng khoán. Trường hợp chuyển nhượng bằng hợp đồng thì giấy tờ chuyển nhượng phải được bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng hoặc người đại diện theo ủy quyền của họ ký. Trường hợp giao dịch trên thị trường chứng khoán thì trình tự, thủ tục chuyển nhượng được thực hiện theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
Trường hợp cổ đông qua đời thì xử lý thế nào?
Trong quá trình cổ đông vẫn còn cổ phần tại công ty mà không may qua đời thì việc xử lý tài sản là cổ phần của người đó được thực hiện ra sao? Theo đó, tại khoản 3, 4 Điều 127 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định thực hiện teo 02 trường hợp sau:
(1) Trường hợp cổ đông là cá nhân chết thì người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của cổ đông đó trở thành cổ đông của công ty.
(2) Trường hợp cổ đông là cá nhân chết mà không có người thừa kế, người thừa kế từ chối nhận thừa kế hoặc bị truất quyền thừa kế thì số cổ phần của cổ đông đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về dân sự.
Như vậy, không chỉ việc chuyển nhượng cổ phần được diễn ra theo hình thức giao dịch mua bán thông thường, đối với trường hợp người còn cổ phần nhưng đã mất thì việc chuyển nhượng thực hiện bằng hình thức thừa kế để đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông đó.
Ngoài ra, cổ đông có quyền tặng cho một phần hoặc toàn bộ cổ phần của mình tại công ty cho cá nhân, tổ chức khác; sử dụng cổ phần để trả nợ. Cá nhân, tổ chức được tặng cho hoặc nhận trả nợ bằng cổ phần sẽ trở thành cổ đông của công ty.
Qua đó, để thực hiện việc chuyển nhượng cổ phần hợp pháp cá nhân là cổ đông trong công ty cần nắm rõ cổ phần của mình là của cổ đông sáng lập hay cổ đông phổ thông thì mới có thể thực hiện chuyển nhượng theo chủ thể mà mình giao dịch.
