Chúc Tết, nét văn hoá bị biến tướng theo thời gian

Chúc Tết, một nét văn hoá tốt đẹp và đã xuất hiện lâu đời của dân tộc Việt Nam mỗi khi Tết đến Xuân về. Người Việt Nam mình có câu: "Mồng một Tết cha, mồng hai Tết mẹ, mồng ba Tết thầy" vẫn được nhắc tới cho đến ngày nay để gìn giữ truyền thống tốt đẹp của ông cha ta, thể hiện tinh thần "uống nước nhớ nguồn".Tặng quà tết còn mang ý nghĩa như một phép ứng xử thể hiện đạo lý , chia sẻ khó khăn, động viên khích lệ kịp thời cho những người xứng đáng trong xã hội.

Tết xưa, người ta tặng cho nhau những nhành mai, giỏ quà, một cặp bánh chưng,... nhằm thể hiện tình cảm, sự quý trong, chúc năm mới mang lại nhiều may mắn. Những món quà này không mang giá trị vật chất, không cần phải đắt tiền nhưng lại gửi gắm lời cảm ơn chân thành, tình yêu thương tốt đẹp. Món quà từ sự tự nguyện, thật đơn giản nhưng ý nghĩa, cả người tặng và người nhận đều vui vẻ, không vụ lợi. Thế nhưng, truyền thống chúc Tết trải qua hàng trăm năm và theo dòng lịch sử thì nó cũng bị biến tướng, làm mất dần đi nét văn hoá trong ngày lễ Tết của dân tộc ta.

Chúc Tết không còn là những giỏ quà, cái bánh hay nhành hoa mà thay vào đó là những món qua xa xỉ, những chai rượu ngoại đắt tiền, bao lì xì hàng trăm hàng ngàn Đô- la... nhằm một mục đích duy nhất đó là tạo sự "thuận lợi" để làm việc, thăng tiến trong năm nay. Và không còn là biểu hiện sự quý trọng, biết ơn mà là một dịp để người ta tìm đường núp bóng chúc Tết để đưa hối lộ, tìm cơ hội  thăng tiến, "chạy chọt"... Dường như, ngày nay ai nấy đi làm đều phải biết "nét văn hoá" mới biến tướng này, nếu lễ Tết mà không biết "chúc tụng" thì bị xem là khả năng ngoại giao kém, không biết quan hệ. Người chúc và người nhận cũng đã ngầm hiểu được tặng quà ở đây chỉ là sự "mua bán", trao đổi có mục đích.

Đến hẹn lại lên, mỗi khi Tết đến, vợ chồng lại ngồi bàn với nhau về việc "chúc Tết"  năm mới, "chúc" bao nhiêu để "hợp tình, hợp lý". Nhà nước cũng đã có các quy định đối với một số người không được chúc Tết, nhận quà Tết. Việc cấm như trên là hoàn toàn hợp lý khi mà nét văn hoá này ngày càng biến tướng xấu đi, nhưng việc cấm thì cấm, người chúc và người nhận vẫn bình thường, bởi vì ranh giới giữa những món quà truyền thống và món quà biến tướng thì thật không dễ dàng phát hiện. Vì vậy để loại bỏ sự biến tướng này mỗi khi dịp Tết đến thì không phải là chuyện dễ dàng.

Mời các bạn cùng thảo luận và cho ý kiến

Có biến tướng hay không là do quan điểm cá nhân mỗi người. Đồng ý là có khá nhiều trường hợp "lợi dụng" việc chúc Tết để thể hiện khả năng "giao tiếp" trong các mối quan hệ cấp trên, cấp dưới. Tuy nhiên, nói ranh giới giữa việc biến tướng hay không biến tướng nhiều trường hợp không phải chỉ dựa vào những món quà đắt hay rẻ tiền ngày tết. Mà quan trọng là đối tượng mình chúc tết trong lòng mình như thế nào.

Tôi có thể sẵn sàng tặng những người tôi yêu quý những món quà xa xỉ, đắt tiền cho dù người ấy không phải cấp trên hay ngừơi có thể giúp tôi thăng tiến trong công việc mà chỉ đơn giản vì họ là người tôi thật sự chân quý. Và đâu đó, xung quanh tôi vẫn có rất nhiều phong tục chúc Tết dung dị, ấm áp của nét chúc Tết truyền thống.

Mình vẫn rất thích cái văn hóa chúc tết ở quê mình hiện nay. Vẫn mấy ngày tết đến hết tất cả những gia đình anh em gần gần, tất cả bà con trong xóm, thậm chí vào sau thời điểm giao thừa thì tất cả thanh niên trong xóm đều đi vòng quanh xóm vào từng nhà một để chúc tết. Chỉ là tới chơi, chúc sức khỏe, chức năm mới vẫn còn rất đẹp. 

Giờ cũng không ai có thời gian ngồi tỉ mẩn tự tay chuẩn bị quà để thể hiện tấm lòng, và người nhận thì cũng ít ai còn trân trọng những món quà rẻ tiền nhưng chứa đựng tình cảm thật sự. Lối sống công nghiệp coi trọng vật chất lên ngôi, quà cáp gì mà nhiều tiền có giá trị thì đem đi tặng cho hợp xu hướng, nhanh gọn tiện nữa

Khi xã hội mà trong đó con người coi trọng mua danh, bán chức để làm lợi cho bản thân thì không chỉ là chúc tết mà người ta sẽ tận dụng mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh để phục vụ cho mục đích đó. Ngày nay, nhiều nét văn hóa truyền thống cũng bị biến tướng theo do sự đứt gãy, xuống cấp về đạo đức xã hội. Muốn thay đổi hẳn rất khó, chỉ trông chờ vào việc giáo dục thế hệ sau tử tế hơn.

Cái tết ngày nay có rất nhiều thay đổi với thời xưa, cùng với việc phát triển về kiinh tế thì một số nét văn hóa cũng dần biến mất đi, cụ thể như việc nấu bánh chưng, bánh tét chẳng hạn, việc biếu quà cáp đắt tiền hay mất dần đi một số văn hóa là chuyện bình thường. Mình thấy cũng không có gì là lạ.

Đôi khi mình thấy may mắn vì còn biết được cái tết nguyên đán đúng nghĩa là như thế nào, tết bây giờ nói thật ko còn mong đợi như xưa nữa, không khí cũng không như trước nếu không muốn nói là nhạt, tết ở quê rất đơn giản mà đầm ấm, có người nói là ở nơi nào nghèo thì nơi đó mới thấy tết vui, giờ nghĩ thấy cũng đúng.

Cái vụ Chúc Tết bị biến tướng là vấn đề muôn thuở nhắc mãi, thế mà có cũ đâu. Theo mình nghĩ thì ai cũng biết nó "biến tướng" thì nó tiêu cực, nhưng không làm thì không được, như bạn cũng phân tích, họ cho rằng: "nếu lễ Tết mà không biết "chúc tụng" thì bị xem là khả năng ngoại giao kém, không biết quan hệ. Người chúc và người nhận cũng đã ngầm hiểu được tặng quà ở đây chỉ là sự "mua bán", trao đổi có mục đích."

Khi nào thì người ta mới đưa "Chúc Tết" trở lại là văn hóa ứng xử tốt đẹp như đúng bản chất của nó ??!

Cái gì cũng thế bạn à, theo thời gian thì mọi thứ nó điều thay đổi. Nhưng cái quan trọng là cái giá trị nhân văn của nó có còn giữ vẹn nguyên hay không. Nếu có biến tướng theo chiều hướng tích cực thì khỏi nói còn biến tướng theo chiều hướng tiêu cực thì phải điều chỉnh. Nhưng sự điều chỉnh trong trường hợp này làm cho những giá trị nhân văn của ông bà không còn giữ nguyên giá trị nguyên bản của nó nữa và thậm chí mất luôn. 

Mình thấy sự biếu xén quà cáp này không chỉ riêng ngày Tết mới có, ngày bình thường cũng có, chỉ là họ nhân dịp ngày Tết để tiện đưa cho có cớ. Vì vậy nếu muốn loại bỏ hiện tượng này là một điều không thể. Vì nếu không thể "biếu" trong dịp Tết thì họ sẽ biếu trong dịp khác như Quốc tế lao động, Ngày quốc tế phụ nữ (Biếu sếp nữ, hoặc biếu vợ của sếp), Quốc tế thiếu nhi (Biếu con của sếp), .... Không chừng khi bị ép quá họ lại biếu vào ngày Thương binh liệt sĩ thì xong! Khi đó chúng ta lại phải viết một bài về Giá trị ngày Thương binh liệt sĩ nữa đấy!

Lễ nghĩa chúc tết như luật bất thành văn ở nước ta hoặc các nước phương đông. Mình cũng không rõ từ xa xưa các cụ chúc tết như thế nào, nhưng chắc chắn ngày nay việc chúc tết đã phát triển rất nhiều. cụ thể là  mở rộng phạm vi, hình thức, quà cáp chúc tết :)