CHIA – TÁCH, HỢP NHẤT – SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP LIỆU CÓ GIỐNG NHAU?

Chia, tách, hợp nhất hay sáp nhập là những từ chúng ta có thể thường thấy trong lĩnh vực doanh nghiệp khi ai đó nói về vấn đề tổ chức lại doanh nghiệp. Theo khoản 25 Điều 4 Luật doanh nghiệp 2014 đã quy định rằng việc chia, tách, hợp nhất và sáp nhập chính là các hoạt động nằm trong khái niệm tổ chức lại doanh nghiệp (pháp luật doanh nghiệp không quy định rõ như thế nào là tổ chức lại doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu không tìm hiểu sâu, sẽ dễ bị nhầm lẫn giữa chia – tách, sáp nhập – hợp nhất doanh nghiệp. Bài viết sau đây xin làm rõ về những khái niệm nêu trên.

Thứ nhất, về vấn đề chia và tách doanh nghiệp:

- Giống nhau:

+ Là hình thức tổ chức lại mà doanh nghiệp sẽ tiến hành chia thành viên, cổ đông và nguồn lực kinh doanh mà doanh nghiệp đang nắm giữ;

+ Chia và tách doanh nghiệp đều dẫn đến sự hình thành nhiều doanh nghiệp mới;

+ Áp dụng đối với công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn.

- Khác nhau:

+ Hệ quả: Đối với hình thức chia doanh nghiệp, thì công ty bị chia sẽ chấm dứt tồn tại khi công ty mới được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (A = B + C); đối với hình thức tách doanh nghiệp, thì công ty bị tách sẽ không chấm dứt sự tồn tại mà chỉ chuyển một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ để thành lập nên một công ty mới khác (A = A + B).

Thứ hai, về vấn đề hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp:

- Giống nhau:

+ Là hình thức tổ chức lại mà doanh nghiệp thực hiện bằng cách kết hợp năng lực kinh doanh của các doanh nghiệp tham gia tổ chức lại để hình thành năng lực kinh doanh thống nhất trong một doanh nghiệp;

+ Hợp nhất và sáp nhập đều dẫn đến chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập;

+ Áp dụng cho các loại hình công ty hợp danh, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn.

- Khác nhau: Hợp nhất doanh nghiệp sẽ dẫn đến sự hình thành công ty mới (B + C = A); sáp nhập doanh nghiệp không dẫn đến sự hình thành công ty mới mà chỉ dẫn đến những thay đổi bên trong công ty nhận sáp nhập ( B + C = C).

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết. Đúng là như vậy đấy ạ, vì nếu không để tâm, mà chỉ đọc thoáng qua thì rất dễ nhầm chia, tách + sáp nhập, hợp nhất. Tuy nhiên cách thức, thủ tục thực hiện thì hoàn toàn khác nhau.

Sau khi đã tự mình chọn lựa ra cách thức phù hợp để tiến hành tách doanh nghiệp, việc tách doanh nghiệp sẽ được thực hiện theo thủ tục cụ thể được Luật doanh nghiệp 2014 quy định như sau:

Bước 1: Thông qua quyết định tách doanh nghiệp

Hội đồng thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc Đại hội đồng cổ đông của công ty bị tách thông qua nghị quyết tách công ty theo quy định.

Nghị quyết tách công ty phải có các nội dung chủ yếu về tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty bị tách; tên công ty được tách sẽ thành lập; phương án sử dụng lao động; cách thức tách công ty; giá trị tài sản, các quyền và nghĩa vụ được chuyển từ công ty bị tách sang công ty được tách; thời hạn thực hiện tách công ty

Bước 2: Thông báo công khai nghị quyết tách doanh nghiệp

Cụ thể ở bước này, doanh nghiệp bị tách phải gửi nghị quyết tác đã được Hội đồng thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc Đại hội đồng cổ đông thông qua đến các chủ nợ và người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày thông qua nghị quyết. Quy định nằm nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của chủ nợ, cũng như người lao động khi doanh nghiệp tiến hành tổ chức lại.

Bước 3: Hoàn tất thủ tục đăng ký doanh nghiệp hoặc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp

Các thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc các cổ đông của công ty được tách thông qua Điều lệ, bầu hoặc bổ nhiệm Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và tiến hành đăng ký doanh nghiệp theo quy định của Luật này.

Tương tự như quy định về chia doanh nghiệp, thì hồ sơ đăng ký doanh nghiệp mới phải kèm theo nghị quyết tách công ty để đảm bảo tính xác thực về sự thành lập của công ty.

Khác biệt với sáp nhập doanh nghiệp là chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập và vẫn giữ nguyên sự tồn tại của công ty nhận sáp nhập, hợp nhất doanh nghiệp chấm dứt sự tồn tại của tất cả công ty sáp nhập. Để đảm bảo sự thống nhất trong các bước để hoàn thành thủ tục hợp nhất doanh nghiệp, Luật doanh nghiệp 2014 cũng đã quy định cụ thể về vấn đề này, ta có thể chia làm 3 bước chính:

Bước 1: Chuẩn bị hợp đồng hợp nhất

Các công ty hợp nhất để thành lập nên một công ty mới phải chuẩn bị hợp đồng hợp nhất. Cụ thể hợp đồng hợp nhất bao gồm đầy đủ các thông tin quan trọng về tên, địa chỉ trụ sở chính của các công ty bị hợp nhất; tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty hợp nhất; thủ tục và điều kiện hợp nhất; phương án sử dụng lao động; thời hạn, thủ tục và điều kiện chuyển đổi tài sản, chuyển đổi phần vốn góp, cổ phần, trái phiếu của công ty bị hợp nhất thành phần vốn góp, cổ phần, trái phiếu của công ty hợp nhất; thời hạn thực hiện hợp nhất; dự thảo Điều lệ công ty hợp nhất.

Hợp đồng hợp nhất cũng là cơ sở khách quan để ghi nhận việc hợp nhất các công ty, những quyền lợi và nghĩa vụ của công ty mới. Từ đó, các bên sau khi hợp nhất có thể dựa trên hợp đồng mà thực hiện xây dựng Điều lệ công ty, tiến hành các hoạt động kinh doanh của công ty mới được thành lập.

Bước 2: Thông báo hợp đồng hợp nhất

Cũng giống như đã trình bày ở thủ tục sáp nhập doanh nghiệp, hợp đồng hợp nhất được ký kết giữa các doanh nghiệp hợp nhất, cần phải được thông báo một cách công khai, cụ thể đối với chủ nợ và người lao động trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày hợp đồng được thông qua.

Khi tiến hành hoạt động hợp nhất các doanh nghiệp, thì việc hợp nhất cũng ảnh hưởng quan trọng đến quyền lợi của chủ nợ hay những người lao động thuộc công ty trước khi hợp nhất. Chính vì thế, việc thông báo hợp đồng hợp nhất đến những đối tượng này là cần thiết, nhằm đảm bảo tối ưu quyền lợi của họ.

Bước 3: Hoàn tất thủ tục đăng ký daonh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp

Các thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc các cổ đông của các công ty bị hợp nhất thông qua hợp đồng hợp nhất, Điều lệ công ty hợp nhất, bầu hoặc bổ nhiệm Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc công ty hợp nhất và tiến hành đăng ký doanh nghiệp công ty hợp nhất theo quy định của Luật doanh nghiệp.

Đồng thời, hệ quả pháp lý sau khi đăng ký doanh nghiệp, các công ty bị hợp nhất chấm dứt tồn tại; công ty hợp nhất được hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các khoản nợ chưa thanh toán, hợp đồng lao động và các nghĩa vụ tài sản khác của các công ty bị hợp nhất.