BÀI LÀM NÀO ĐÚNG LUẬT ?

Trong quá trình học Luật, các em sinh viên hay bị sai trong việc định tội danh do không nắm rõ được bài học nhưng giàu suy diễn. Thật ra "giàu suy diễn" không hoàn toàn xấu, ở một góc độ nào đó, việc này sẽ giúp các em mổ xẻ, phân tích vụ việc ở mọi góc cạnh và biết đâu qua đó sẽ xuất hiện những nhân tài xuất chúng về Luật. Tuy nhiên, điều đó chỉ có thể xảy ra nếu các em biết cầu thị và biết thừa nhận sai nếu có cơ sở chứng minh suy diễn của mình là sai.

Trên giảng đường, giảng viên giảng rằng hành vi "hành hung để tẩu thoát" nếu đủ yếu tố cấu thành tội độc lập thì phải bị truy tố thêm tội độc lập đó. Giảng viên cũng có dặn Sinh viên về nhà phải nghiên cứu thêm các Văn bản qui phạm pháp luật hiện còn giá trị hướng dẫn thực hiện Bộ luật hình sự hiện hành và đặc biệt giảng khá kỹ về các trường hợp chuyển hóa tội danh từ tội cướp giật tài sản (Đ 136 BLHS), tội công nhiên chiếm đoạt tài sản (Đ 137 BLHS) và tội trộm cắp tài sản (Đ 138 BLHS) sang tội cướp tài sản (Đ 133 BLHS). Tới lúc thi, đề ra "A thấy B đeo sợi dây chuyền khá lớn nên muốn chiếm đoạt, lợi dụng lúc B không để ý, A nhanh chóng tiếp cận B (đang ngồi uống café trong quán) để giật sợi dây chuyền rồi lập tức bỏ chạy. B đuổi theo, túm áo và vật A ngã xuống đường nhưng bị A rút dao đâm một nhát vào bụng, gây thương tật 26% khiến B lảo đảo, ngã quỵ, lợi dụng B không còn khả năng chống cự A đã vùng dậy bỏ chạy cùng sợi dây chuyền. Hãy định tội danh của A trong vụ án này".

Bài làm của Sinh viên chia ra làm 3 trường phái :

1/- Tội danh của A là tội cướp giật tài sản với khung tăng nặng hình phạt tại điểm đ (hành hung để tẩu thoát) và điểm e (gây thương tích 26%) khoản 2 điều 136 BLHS.

2/- Hành vi của A đã chuyển hóa từ tội cướp giật (Đ 136 BLHS) sang tội cướp tài sản với khung tăng nặng hình phạt theo điểm d (sử dụng phương tiện, thủ đoạn nguy hiểm) và điểm đ (gây thương tích 26%) khoản 2 điều 133 BLHS.

3/- Tội danh của A là tội cướp giật tài sản (Đ 136 BLHS) và Tội cố ý gây thương tích (Đ 104 BLHS).

Theo các bạn, bài làm của trường phái nào là đúng ?

Trường hợp này là A đã có được tài sản, nhưng dùng vũ lực để giữ tài sản đó. Nên hành vi của A đã chuyển hóa tội cướp giật tài sản (Điều 136) sang tội cướp tài sản (Điều 133). Đây là trường hợp được hướng dẫn cụ thể tại TTLT 01/2001 của BTP - BCA - TANDTC - VKSNDTC

A đã vùng dậy bỏ chạy cùng sợi dây chuyền-------chi tiết này đã nói lên tất cả

Nguyên văn qui định của Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT : "Nếu người phạm tội chưa chiếm đoạt được tài sản hoặc đã chiếm đoạt được tài sản, nhưng đã bị người bị hại hoặc người khác giành lại, mà người phạm tội tiếp tục dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc tấn công người bị hại hoặc người khác nhằm chiếm đoạt cho được tài sản, thì trường hợp này không phải là "hành hung để tẩu thoát" mà đã có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội cướp tài sản".

Phần chữ màu đỏ đã chứng minh dù chiếm đoạt được hay chưa thì vẫn cấu thành tội cướp, phần chữ màu xanh chỉ là mục đích của hành vi dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc chứ không phải là hậu quả ! Bên kia tôi đã nói thế nào là mục đích và thế nào là hậu quả. Chung quy là do bạn chưa hiểu hoặc hiểu nhầm giữa mục đích với hậu quả trong qui phạm pháp luật hình sự.

Nguyên văn pháp luật qui định về chuyển hóa như vậy (chỉ qui định có mục đích chiếm đoạt cho được chứ không qui định phải có hậu quả đã chiếm được hay chưa), đối chiếu với quan điểm của bạn : "Chuyển hóa từ cướp giật sang cướp chỉ khi nào tài sản chiếm đoạt chưa nằm trong tay người phạm tội và hành hung với mục đích chiếm đoạt cho bằng được tài sản và tẩu thoát cùng tài sản." thì rõ ràng bạn đã hiểu sai tinh thần Luật, giống như số đông gần 70 em sinh viên đã hiểu như vậy nên làm bài thi bị sai.

Trân trọng.

Lần này bạn lại hiểu nhầm "giành lại" là hậu quả, trong khi ý nghĩa của nó cũng là mục đích. Theo đề bài thì B đuổi theo túm áo, vật A ngã xuống đường là nhằm mục đích giành lại tài sản, vậy là thỏa mãn điều kiện nên đề không cần nói rõ B đã lấy lại được tài sản hay chưa. Bởi B đã có mục đích giành lại rồi nên hành vi dùng vũ lực của A nhằm mục đích chiếm đoạt bằng được tài sản, không để B lấy lại được tài sản của mình đã chuyển hóa sang tội cướp như Thông tư đã nêu qui định. Nếu tình huống giống y vậy, chỉ khác 1 tình tiết là A quăng trả sợi dây chuyền trước khi tẩu thoát thì câu chuyện sẽ dừng lại ở tội cướp giật, vì rõ ràng hành vi dùng vũ lực của A chỉ là hành hung nhằm mục đích tẩu thoát chứ không vì mục đích chiếm đoạt cho được tài sản của B.

Cũng xin nói thêm, hậu quả là những cái cụ thể như làm chết 1 người, gây thiệt hại 200 triệu ..v..v..., còn mục đích chỉ là suy nghĩ trong não người, trong qui phạm pháp luật hình sự nội dung nào nằm sau chữ "nhằm" là thể hiện mục đích. Bởi mục đích là suy nghĩ nằm trong não người, cho nên chủ yếu do người phạm tội tự khai ra và cơ quan điều tra đối chiếu xem có phù hợp với chứng cứ khách quan hay không, ví dụ trong trường hợp trên, A đâu dễ gì khai ngay là mình đâm B nhằm mục đích chiếm đoạt cho được sợi dây chuyền mà sẽ khai rằng chỉ nhằm mục đích tẩu thoát nhưng chỉ cần Điều tra viên hỏi "sao chỉ có mục đích tẩu thoát mà không trả lại sợi dây chuyền cho nạn nhân ?" là hết chối cãi ! Có thể có người cho rằng "lúc đó lộn xộn quá nên em quên" nhưng đây là "cãi cùn" chứ không phải cãi lý, vì đang chiếm đoạt bị nạn nhân giành lại sợi dây chuyền mà quên sao được, trừ trường hợp bị tâm thần.

Chắc chắn khi đuổi theo thì nạn nhân có mục đích giành lại tài sản của mình, còn nạn nhân có mục đích bắt người phạm tội hay không điều đó tôi không nói và không khẳng định mà là bạn nói. Tóm lại, xuyên suốt chủ đề này quan điểm của tôi là muốn chuyển từ cướp giật sang cướp trong trường hợp tài sản đã bị chiếm đoạt bởi hành vi cướp giật, căn cứ theo Thông tư 02/2001/TTLT thì phải đủ 2 dấu hiệu :

1/- Phải có người có hành vi nhằm giành lại tài sản.

2/- Người phạm tội phải có hành vi dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc nhằm chiếm đoạt cho được tài sản.

Hiểu như tôi là như vậy, thế nhưng bạn lại cho rằng  "hiểu như bạn thì mọi trường hợp chống trả đều là cướp vì những người đuổi theo đều có mục đích giành lại rồi" chứng tỏ hoặc bạn chưa hiểu hết quan điểm của tôi, hoặc bạn cố tình bỏ bớt đi 1 dấu hiệu mà tôi luôn luôn đề cập khiến ý nghĩa câu chuyện hoàn toàn đổi khác. Riêng câu hỏi "Theo ý bạn thì khi nào là hành hung để tẩu thoát nếu không "quăng trả" trả tài sản?" thì bài trước tôi đã nêu ví dụ minh họa rất rõ ràng, từ ví dụ đó bạn dễ dàng tự có câu trả lời, bạn có thể đọc lại.