03 trường hợp được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện

Theo quy định hiện hành có những trường hợp nào sẽ được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện? BHXH tự nguyện có mấy phương thức đóng? Có được thay đổi các phương thức đóng đó không?

03 trường hợp được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện

Theo khoản 6 Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định:

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng 03 tháng hoặc 06 tháng hoặc 12 tháng một lần hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau theo quy định mà trong thời gian đó thuộc một trong các trường hợp sau đây sẽ được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó:

- Dừng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và chuyển sang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc;

- Hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 7 Nghị định 134/2015/NĐ-CP;

- Bị chết hoặc Tòa án tuyên bố là đã chết.

Số tiền hoàn trả cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong trường hợp dừng tham gia BHXH tự nguyện chuyển sang bắt buộc, hưởng BHXH 1 lần hoặc hoàn trả cho thân nhân người lao động trong trường hợp người tham gia BHXH bị chết được tính bằng số tiền đã đóng tương ứng với thời gian còn lại so với thời gian đóng theo phương thức đóng nêu trên và không bao gồm tiền hỗ trợ đóng của Nhà nước (nếu có).

Như vậy, sẽ có 03 trường hợp người tham gia BHXH được hoàn trả một phần số tiền đã đóng theo phương thức đóng 03 tháng hoặc 06 tháng hoặc 12 tháng một lần hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau.

Có mấy phương thức đóng BHXH tự nguyện?

Theo Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, được hướng dẫn bởi Điều 8 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH quy định người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

- Đóng hằng tháng;

- Đóng 03 tháng một lần;

- Đóng 06 tháng một lần;

- Đóng 12 tháng một lần;

- Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;

- Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Như vậy, sẽ có 05 phương thức đóng thông thường dành cho người tham gia BHXH tự nguyện là hằng tháng, 3 tháng 1 lần, 6 tháng 1 lần, 12 tháng 1 lần hoặc 1 lần cho nhiều năm về sau (không quá 5 năm 1 lần). 

Có được thay đổi phương thức đóng BHXH tự nguyện không?

Theo Điều 11 Nghị định 134/2015/NĐ-CP được hướng dẫn bởi Điều 10 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH quy định:

Người đang tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thay đổi phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Việc thay đổi phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện ít nhất là sau khi thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.

Ví dụ: Ông T tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ tháng 8/2016 và đăng ký với tổ chức bảo hiểm xã hội theo phương thức đóng hằng quý, mức thu nhập tháng lựa chọn là 4.500.000 đồng/tháng. Sau đó ông T có nguyện vọng được chuyển phương thức đóng sang 6 tháng một lần và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là 5.000.000 đồng/tháng. Thì việc thay đổi trên được thực hiện sớm nhất là từ tháng 11/2016.

Như vậy, có thể thay đổi phương thức đóng BHXH tự nguyện nhưng phải đảm bảo thay đổi phương thức sau khi đã thực hiện xong phương thức trước đó.